Ziemia halicka (Rusi Halicka) od XIV wieku była dzielnicą Królestwa Polskiego. W latach 1434-1772, w okresie Rzeczypospolitej stanowiła województwo ruskie…

Ziemia halicka to obszar o średniej wysokości ok. 460 m n.p.m. Najwyższym szczytem tego regionu historycznego jest Howerla o wysokości 2061 m n.p.m., stanowiący kulminację pasma Czarnohory w obrębie Karpat Wschodnich. Powierzchnia terenu obniża się od terenów górskich na południowym zachodzie w kierunku doliny Dniestru, w obrębie której wschód od Horodenki znajduje się najniżej położony punkt regionu (ok. 155 m n.p.m.). Powierzchnia terenu po obu stronach Dniestru wznosi się na ok. 300-400 m n.p.m.. Część prawobrzeżna o cechach pogórza,  charakteryzuje się większym zróżnicowaniem powierzchni terenu niż tereny położone na lewym brzegu. Część lewobrzeżna to obszar rozcięty licznymi, z reguły równoległymi do siebie dopływami Dniestru o dużo bardziej wyrównanej rzeźbie terenu. (www.regionyhistoryczne.exgeo.pl)

Ziemia halicka została w 1349 r. przyłączona (wchłonięta) do Królestwa Polskiego przez króla Kazimierza Wielkiego. Stolicą ziemi halickiej był Halicz z siedzibą biskupstwa prawosławnego, a biskupstwo rzymskokatolickie zostało ustanowione we Lwowie.

W latach 1434-1772 ziemie te stanowiły województwo ruskie Korony Królestwa Polskiego, część prowincji małopolskiej (jednostka administracyjna Królestwa Polskiego – od 1569 r. w składzie Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Sejmiki ziemskie odbywały się w Sądowej Wiszni, a od 1564 r. w Haliczu. System prawny miast był oparty na prawie magdeburskim, a prawo cywilne od XV było oparte o statut wiślicki. Ziemia halicka należała do małopolskiej prowincji sądowej.

Sejmiki ziemskie odbywały się w Sądowej Wiszni, a od 1564 r. w Haliczu. System prawny miast był oparty na prawie magdeburskim, a prawo cywilne od XV było oparte o statut wiślicki. Ziemia halicka należała do małopolskiej prowincji sądowej.

Statut Łaskiego 1506

Statut Łaskiego jest pierwszym pełnym ogłoszonym drukiem zbiorem praw Królestwa Polskiego. Wydano go na polecenie króla Aleksandra Jagiellończyka, a inicjatorem przedsięwzięcia był kanclerz koronny Jan Łaski.

Drzeworyt pod nazwą "Sejmu polskiego" przedstawia króla Aleksandra Jagiellończyka na tronie, z insygniami władzy, pośród rady królewskiej i posłów otoczonego wieńcem tarcz z herbami prowincji, ziem i lenn Królestwa Polskiego (23 herby). Widzimy tam m.in. herb ziemi halickiej i województwa podolskiego.

Statut Łaskiego, ilustracja (król i senat) - domena publiczna

Podział administracyjny w XVIII wieku

Ziemia halicka była podzielona na trzy powiaty: halicki (stolica Halicz), trembowelski (stolica Trembowla) i kołomyjski (stolica Kołomyja).

Starostwa niegrodowe

• kołomyjskie, siedziba Kołomyja,
• buczniewskie, siedziba Buczniów,
• tłumackie, siedziba Tłumacz,
• rohatyńskie, siedziba Rohatyn,
• kałuskie, siedziba Kałusz,
• jabłonowskie, siedziba Jabłonów,
• śniatyńskie, siedziba Śniatyn,
• sołotwińskie, siedziba Sołotwina,
• mogilnickie, siedziba Mogielnica.

Według lustracji królewskie sporządzonej w roku 1677 znajdowało się w całej ziemi halickiej 38 miast i 565 wsi.

Po I rozbiorze Polski w 1772 r.

Po I rozbiorze Polski ziemie te przypadły Austrii, obejmując m.in. Lwów, Przemyśl, Rzeszów, Sanok, Jarosław i Bełz oraz zachodni fragment Podola (Tarnopol). Tereny te uzyskały status kraju koronnego Austrii o oficjalnej nazwie Królestwo Galicji i Lodomerii. Ziemia halicka w latach 1772–1918 wchodziła kolejno w skład: Monarchii Habsburgów, Cesarstwa Austriackiego i Austro-Węgier.

Opracowano na podstawie Wikipedii i innych materiałów